Huyết áp dao động thất thường – dấu hiệu cảnh báo gì?

Không ít người điều trị tăng huyết áp phản ánh rằng: có ngày huyết áp rất tốt, nhưng có hôm lại cao bất thường dù không có dấu hiệu rõ rệt nào. Thậm chí, chỉ sau một giấc ngủ trưa hoặc vài tiếng căng thẳng, chỉ số đã thay đổi chóng mặt.Đây là tình trạng huyết áp dao động thất thường, và nó không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tim mạch nguy hiểm nếu không kiểm soát kịp thời.

Huyết áp dao động là gì?

Huyết áp bình thường có thể thay đổi trong ngày – nhưng dao động lớn, thất thường giữa các thời điểm đo (sáng – trưa – tối) lại là dấu hiệu bất ổn trong quá trình kiểm soát huyết áp.Ví dụ:

• Sáng đo 135/85 mmHg → Chiều tụt xuống 100/60 mmHg
  
  
• Ngày thường 120/80 mmHg → Hôm sau đột ngột lên 160/95 mmHg
  
  
• Khi nghỉ thì ổn, nhưng sau vận động nhẹ lại tăng cao
  
  

Đây là cảnh báo sớm cho thấy mạch máu kém đàn hồi, hệ thần kinh điều hòa huyết áp hoạt động không ổn định, hoặc đơn giản là thuốc điều trị chưa phù hợp.

Vì sao huyết áp lại dao động?

Có nhiều nguyên nhân khiến huyết áp dao động, bao gồm:

• Thay đổi cảm xúc, stress, lo âu
  
  
• Thời tiết thay đổi (nóng – lạnh thất thường, độ ẩm cao)
  
  
• Ăn mặn, uống cà phê, rượu bia
  
  
• Thay đổi thời gian uống thuốc hoặc bỏ liều thuốc
  
  
• Tập thể dục quá sức hoặc sai thời điểm (ngay sau bữa ăn, khi huyết áp thấp)
  
  
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị khác
  
  

Ngoài ra, tuổi tác cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ dao động huyết áp, nhất là ở người trên 60 tuổi hoặc có bệnh nền tim mạch.

Khi nào cần lo lắng?

• Chỉ số huyết áp chênh lệch lớn (> 30 mmHg giữa các lần đo trong ngày)
  
  
• Có cảm giác chóng mặt, đau đầu, hoa mắt, tim đập nhanh khi thay đổi tư thế
  
  
• Có ngày huyết áp cao, có ngày lại thấp dù không đổi thuốc
  
  
• Xuất hiện cảm giác tê tay chân, buồn nôn, khó thở mà không rõ nguyên nhân
  
  

Những trường hợp này cần tái khám sớm, vì nếu kéo dài sẽ gây tổn thương lên tim, thận, mắt, não – dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy tim, đột quỵ.

Làm gì để kiểm soát huyết áp ổn định hơn?

1. Đo huyết áp đều đặn

• Mỗi ngày ít nhất 2 lần: sáng sớm và tối trước khi ngủ
  
  
• Ghi chép kết quả để bác sĩ theo dõi xu hướng
  
  

2. Uống thuốc đúng giờ

• Uống vào một khung giờ cố định (thường là sau khi thức dậy)
  
  
• Không tự ý thay đổi liều lượng, không bỏ liều khi cảm thấy khỏe
  
  

3. Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt

• Hạn chế muối, thực phẩm chế biến sẵn
  
  
• Tránh rượu, bia, cà phê và hút thuốc
  
  
• Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, dưỡng sinh
  
  
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya
  
  

4. Trao đổi với bác sĩ nếu huyết áp thường xuyên dao động

• Có thể cần điều chỉnh loại thuốc hoặc chuyển sang thuốc phối hợp tác dụng kéo dài
  
  
• Những thuốc này giúp duy trì huyết áp ổn định trong 24 giờ, hạn chế dao động buổi sáng – tối
  
  

Lựa chọn thuốc phù hợp – yếu tố quan trọng nhất

Một trong những lý do phổ biến khiến huyết áp dao động là do thuốc chỉ kiểm soát tốt trong một khoảng thời gian ngắn, sau đó huyết áp có thể tăng trở lại trước liều kế tiếp.Để giải quyết tình trạng này, bác sĩ thường khuyên dùng:

• Thuốc phối hợp 2 hoạt chất có tác dụng bổ trợ lẫn nhau
  
  
• Dạng thuốc tác dụng kéo dài, chỉ cần uống 1 lần mỗi ngày
  
  
• Giúp duy trì huyết áp ổn định cả ban ngày lẫn ban đêm
  
  

Trong đó, thuốc phối hợp giữa Perindopril và Amlodipine là một lựa chọn được tin dùng để kiểm soát huyết áp dao động ở nhiều đối tượng – đặc biệt là người trung niên, người lớn tuổi, và người có kèm bệnh mạch vành ổn định.Với thuốc coveram 5/10, việc kiểm soát huyết áp cả ngày chỉ cần đơn giản bắt đầu từ một viên thuốc mỗi sáng.